İklim değişikliğine çözüm oluşturulmasını ve çevre dostu kalkınmayı esas alan yeşil dönüşümün gerekliliği noktasında Türkiye’nin en erken harekete geçen kurumlarından biri olan TÜBİTAK, 2021 yılı başında “İklim değişikliği ve çevre sorunlarına karşı mücadelede Avrupa Yeşil Mutabakata Uyum Kapsamındaki Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları Rehber Dokümanı”nı hazırladı ve uygulamaya geçirdi. TÜBİTAK küresel öncelik haline gelen yeşil ve dijital dönüşüm odağında Ar-Ge ve yenilik ekosistemimizin seferberliğini destekliyor. Kurumumuzun stratejik yaklaşımı olan “birlikte geliştirme ve birlikte başarma” yaklaşımına göre acil çözüm gerektiren güçlük alanları için yol gösterici oluyor. TÜBİTAK olarak, destek programlarımızda birlikte geliştirme ve birlikte başarma yaklaşımıyla ülkemizin Yeşil ve Dijital İkili Dönüşüm odağında kalkınmasına öncelik veriyoruz.

 

TÜBİTAK Temiz Enerji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırma Enstitüsü

TÜBİTAK Temiz Enerji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırma Enstitüsü’nü; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı himayelerinde, İklim Değişikliği Başkanlığı ve Konya Büyükşehir Belediyesi iş birliği ve stratejik ortalığında Konya’da kurduk. Lansmanı 31 Ocak 2023’te gerçekleştirilen Enstitü hem küresel riskleri hem de ulusal ihtiyaç ve önceliklerimizi gözetiyor. Bu kapsamda iklim değişikliği ile mücadele edilmesi için sera gazı salımlarının azaltılmasına ve sınırlı tutulmasına katkıda bulunulan seviyeye uyum sağlanmasına hizmet eden Ar-Ge çalışmalarını planlamasını, koordine etmesini ve kamunun politika geliştirme süreçlerine katkı sağlamasını bekliyoruz. Enstitümüz asli görevlerini yerine getirirken “birlikte geliştirme ve birlikte başarma” yaklaşımı çerçevesinde Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin tüm paydaşları ile birlikte çalışacak.

Ülkemizin Net-Sıfır Salım Hedefi ve Yeşil Dönüşüm

Türkiye 2053 yılına kadar net-sıfır karbon salım hedefi yönünde ilerlemektedir. On İkinci Kalkınma Planı doğrultusunda “Türkiye Yüzyılında çevreye duyarlı, afetlere dayanıklı, ileri teknolojiye dayalı yüksek katma değer üreten, geliri adil paylaşan, istikrarlı, güçlü ve müreffeh bir Türkiye” vizyonu için Ar-Ge ve yenilik ekosistemimiz gücünü göstermektedir. Son 20 yılda TÜBİTAK’ın destek programları kapsamında, yeşil dönüşüm ve iklim değişikliği alanında 1.454 sanayi projesine 3,9 Milyar TL destek verdik. Tüm destek ve burslar kapsamında ise bu rakam toplam 9,8 Milyar TL’yi buldu. Yeşil Mutabakat ile uyumlu Ar-Ge ve yenilik konuları kapsamında ek puan imkanından yararlanan ekosistem aktörlerimiz artış içerisinde. Daha sürdürülebilir bir gelecek için etki potansiyeli yükseliyor. 

Yüksek Teknoloji ve Sanayi Yenilik Platformları kapsamında 300’den fazla kuruluş ile bir arada yenilenebilir enerji teknolojileri, akıllı şehir ve binalar, döngüsel ekonomi, enerji depolama, kaynak verimliliğine yönelik ileri malzeme teknolojileri gibi stratejik alanlarda araştırma projeleri yürütüyoruz.

Yüksek Teknoloji Platformlarında teknolojiyi geliştiren, üreten ve ticarileştiren kuruluşlarımızın yer aldığı ekosistem iş birliklerini hareket geçirdik. Toplam 20 Yüksek Teknoloji Platformunda yaklaşık 50’si yurt dışındaki araştırma kurumları olmak üzere 241 kurum ve kuruluşu stratejik araştırma programları doğrultusunda uygulanan 250’nin üzerinde projede bir araya getirmiş bulunuyoruz. Bu birliktelik toplam 70 üniversite, 109 özel sektör kuruluşu, 6 kamu Ar-Ge enstitüsü ve 6 araştırma altyapısını içeriyor. Birlikte çalışma odaklı insan kaynağı olarak toplam 1.550 araştırmacı ve 959 bursiyer bu platformlarda görev alarak Ar-Ge ve yenilik ekosisteminde etki oluşturulmasına önemli düzeyde katkı sağlıyor. En güncel Yüksek Teknoloji Platformlarımızda sürdürülebilir döngüsel ekonomi için ileri nanoteknoloji, çevreye uyumlu sürdürülebilir ileri araç teknolojileri, elektrikli taşıtlar için batarya teknolojileri, sürdürülebilir kentler için ileri teknolojiler, su ürünlerinde yenilikçi uygulamalar ve sürdürülebilir tarım teknolojileri odağında Ar-Ge ve yenilik ekosistemimiz harekete geçti. Bu örneklerde olduğu gibi Yeşil Mutabakat alanlarına hizmet eden nitelikli platformlara öncelik veriyoruz.

 

Sanayi Yenilik Ağları Mekanizmasında  Ar-Ge ve ürün tasarım merkezi bulunan özel sektör firmaları başta olmak üzere hedeflenen teknoloji tabanlı ürün değer zincirinde yer alan aktörler konsorsiyumlar oluşturuyor. KOBİ’ler diğer özel sektör firmaları, son kullanıcılar, teknoloji geliştirme bölgeleri ve üniversiteler ile birlikte ağ oluşturarak katma değeri yüksek ürünler ve teknolojilerin geliştirilmesine katkı sağlanıyor. Bu mekanizma ile oluşturulan konsorsiyumlar, pazar için katma değeri yüksek ürünler ve teknolojileri ortak-iş modeliyle ürünleştirebilme imkânına sahip oluyor. Bu konsorsiyumlarda 19’u KOBİ, 19’u büyük ölçekli kuruluş olmak üzere, 38 sermaye şirketi, 20 üniversite ve 2 araştırma merkezi ve 1 kamu araştırma enstitüsü yer alıyor. Bu platformlar altında akıllı ev ürünleri, akıllı şehirler, eklemeli imalat, sağlık ürünleri gibi alanlarda toplam 78 projeyi destekliyoruz.

Süreç içerisinde Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması (SAYEM) kapsamında yeşil dönüşüme özgü Yeşil Dönüşüm Odaklı Çağrısını 2023 yılının başında açtık. Bu çağrıya özel sektör, üniversite ve kamu iş birliğiyle oluşturulacak olan Ar-Ge ve Yenilik Platformları sürekli başvuru yapabiliyor. Yeşil dönüşüm odaklı bir diğer imkanımız olarak teknoloji tabanlı girişimciliği desteklemek üzere “TÜBİTAK 1512 Girişimcilik Destek Programı (BİGG)” kapsamında 2021’den itibaren yeşil büyümeye odaklı BiGG Yeşil Büyüme Çağrılarını açıyoruz. Bu çağrılar kapsamında şu ana kadar yeşil büyüme odaklı 113 girişimci firmalarını kurarark desteklenmeye hak kazandı. Ayrıca, Ülkemizin yatırım tabanlı ilk çağrısı olma özelliği taşıyan “1812 Yatırım Tabanlı Girişimcilik Destek Programı” çağrısını 2023 yılında açtık. Çağrı kapsamında Mükemmellik Mührü almaya hak kazanan 153 girişimciye, TÜBİTAK BiGG Fonu %3 hisseleri karşılığı 900 bin TL yatırım yapacak. 2024 yılında ise ilk Yatırım Tabanlı BiGG Yeşil Büyüme çağrısına çıkmayı planlıyoruz.

 

Küresel Temiz Teknolojiler Girişimcilik Programı

TÜBİTAK’ın yürütücü kuruluş olarak yer aldığı, Birleşmiş Milletler -  UNIDO iş birliği ile yürütülen Küresel Temiz Teknolojiler Girişimcilik Programı (Global Cleantech Innovation Programme-GCIP)’nın 2. Fazı kapsamında ilk yıl faaliyetlerimizi tamamladık. Programın paydaşları arasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, ODTÜ, OSTİM, ARÇELİK A.Ş. ve Döngüsel Ekonomi Kooperatifi (DCUBE) yer alıyor. Projenin 2. fazında, temiz teknoloji alanındaki çözümlerin girişimlere dönüştürülmesinin ve bu alanda mevcut girişimlerin sayısının artırılmasının yanı sıra, teknoloji doğrulama ve yatırıma hazırlık bileşenleri ile temiz teknoloji girişimcilerinin ulusal ve küresel pazara hazırlanmaları hedefliyoruz. Bu kapsamda, GCIP Türkiye 2023 Hızlandırıcı Programını başlattık. Enerji Verimliliği,  Yenilenebilir Enerji,  Atık Zenginleştirme, Su Verimliliği,  Çevre Dostu Yapılar,  Akıllı Ulaşım ve İleri Malzeme ve Kimyasallar kategorilerinde 91 başvuru aldık. Yapılan panel değerlendirmeleri sonucu 30 Takım Hızlandırıcı programa seçildi. 7-10 Ağustos tarihlerinde, Hızlandırıcıya seçilen takımlarla Ankara’da yüz yüze GCIP Ulusal Akademi etkinliğini düzenledik. Etkinliğe, GCIP Takımları, mentorler, yerli ve yabancı eğitmenler katılım sağladı. Hızlandırıcı sürecince eğitimler ve mentorluk faaliyetleri çevrimiçi ortamda Temmuz-Aralık 2023 tarihlerine kadar devam etti. Ayrıca İş Klinikleri ile takımların iş planlarına özel ihtiyaç duydukları alanlarda, konunun uzmanlarıyla birebir çevrimiçi görüşmeler düzenledik. Temiz teknoloji girişimcilerimizin, iş planlarının çevresel etkilerini en güncel yöntemlerle değerlendirebilmeleri için hem GCIP Küresel Paydaşı kurumlar hem de ulusal kurumlardan eğitimler almalarını sağladık. Takımlarımıza Final sunumu öncesi geri bildirim sağlanması amacıyla deneme jürileri düzenledik. Aralık ayında gerçekleşen Final Jüri Değerlendirmesi sonucu ilk yıl hızlandırıcısını tamamladık. Tüm bu faaliyetler ile temiz teknolojiler alanında küresel boyutta değişim yaratabilecek, yatırıma hazır, ölçeklenebilir girişimlerin ortaya çıkmasını hedefliyoruz. Hızlandırıcı kapsamında dereceye giren takımların ödülleri 24 Ocak 2024 tarihinde düzenlenecek ödül töreninde sahiplerini bulacak.

 

Türkiye Yeşil Sanayi Projesi Gerçekleşiyor

Türkiye Yeşil Sanayi Projesinde sermaye şirketlerinin yeşil dönüşümü için yeşil teknolojilerin, ürünlerin ve süreçlerin geliştirilmesine odaklı yeni mekanizmalarımızı ortaya koyduk. Türkiye’nin sanayinin yeşil dönüşümü anlamında en önemli projelerinden biri olan Türkiye Yeşil Sanayi Projesi’nin Lansman Toplantısı, Bilişim Vadisi’nde 9 Aralık 2023’te, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü J. Humberto Lopez, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, KOSGEB Başkanı Ahmet Serdar İbrahimcioğlu ve Sanayi Genel Müdürü Prof. Dr. İlker Murat Ar’ın katılımlarıyla gerçekleşti.

Dünya Bankası desteğiyle yürütülecek olan “Türkiye Yeşil Sanayi Projesi”nde TÜBİTAK olarak, “Sanayi Kuruluşlarının Yeşil İnovasyon Faaliyetlerinin Desteklenmesi” başlıklı bileşen kapsamında sorumlu olacağız. Proje kapsamında hibe ve geri ödenebilir finansman sağlayacağız. Firmalara yeşil dönüşüm süreçlerinde yol gösterecek mentörlük faaliyetleri ve firmaların ihtiyaç duydukları teknoloji tabanlı çözümlerin geliştirilmesine yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini de destekleyeceğiz.

Ar-Ge ve yenilik destekleriyle yeşil dönüşüm alanında özel sektöre yönelik finansmana erişimi kolaylaştırmak ve finansman seçeneklerini çeşitlendirmek amacıyla geri ödenebilir finansman aracımızı da aktive ederek TÜBİTAK 1801 “Geri Ödemeli Araştırma, Geliştirme ve Yenilik Destek Programı” mevzuatımızı oluşturduk. Bu Program ile hem TÜBİTAK bütçesinden hem de dış kaynaklardan sağlanacak kredi ile kuruluşlara geri ödemeli destek verilebilecek.

Yeşil Geleceğe Doğru Avrupa Yeşil Mutabakatını Destekliyoruz

Ufuk Avrupa kapsamında TÜBİTAK tarafından organize edilen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın birlikte katılım sağladığı “Geleceğe Doğru: Avrupa Yeşil Mutabakat Uluslararası Proje Pazarı Etkinliği” 16 Kasım 2023 tarihinde Brüksel’de düzenlenerek etki oluşturdu. İklim değişikliği, gıda güvenliği ve enerji sorunları gibi yaşanan küresel zorlukların yanına küresel salgın sürecinin de eklenmesi ile beraber küresel zorlukların daha karmaşık, değişken ve dinamik hale geldiği bir ortamda Ar-Ge ve yenilik ekosistemlerinin daha etkin ve bütüncül çözümler üretilmesi imkânı ifade edildi. Gerçekleştirilen etkinliğin bilim dünyasının küresel zorluklar karşısında geliştireceği yaklaşımlar için son derece önemli bir işbirliği oluşturacağı vurgulandı. Etkinliğe katılım sağlayan 350’den fazla araştırmacının, gerçekleştirecekleri 1000’in üzerindeki ikili görüşmeler ile geleceğe dönük bilimsel ve teknolojik iş birliklerinin temellerinin daha sağlam atılacağına eminiz!

 

 

Türkiye’nin İlk Hidrojen Vadisi ve Yerli Yeşil Hidrojen Tesisi

Ülkemizde, milli teknolojinin geliştirilmesi konusunda kritik rol oynayan birçok kuruluşun paydaşlığıyla hayata geçirilecek olan HYSouthMarmara Hidrojen Vadisi Projesi ve Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu projeleri için ilk adımlar atıldı. TEKNOFEST çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK ev sahipliğinde İstanbul Atatürk Havalimanı'nda imza törenleri 28 Nisan 2023’te gerçekleştirildi.

Ufuk Avrupa’nın Temiz Hidrojen Ortaklığı çağrısına dayalı olarak başlatılan “South Marmara Hydrogen Shore HYSouthMarmara Projesi” kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik enerjisi kullanılarak yıllık 500 ton yeşil hidrojen üretimi, taşınması, depolanması ile birlikte sanayide ve acil uygulamalara yönelik güç üretimi amaçlı kullanımının demonstrasyonu yapılacak. Ülkemizden 1’i koordinatör olmak üzere, 13 ortağın yer aldığı; toplam bütçesi 36 Milyon Avro olan proje ile Türkiye Çerçeve Programları tarihinde bir ilk gerçekleşti. Tek seferde 7,5 milyon Avro tutarındaki en yüksek AB hibesi ülkemize kazandırıldı. Ülkemizde ilk olarak gerçekleştirilecek olan bu projenin bölgesel bir hidrojen ekonomisine geçişin ilk adımı olacağı değerlendiriliyor. Projenin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla hidrojen üretimi, iletimi, taşınması, depolanmasını kapsayan hidrojen değer zinciri içerisinde yer alan teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulamasıyla enerji alanında dışa bağımlılık azaltılacak ve ülkemizin pazar payı artırılmış olacak.

Türkiye’nin ilk yeşil hidrojen üretim teknolojisinin saha uygulamasını hayata geçirmek üzere 30 kW gücünde PEM tipi elektrolizör geliştirilmesi, üretilen yeşil hidrojenin depolanmasının amaçlandığı “Güney Marmara Hidrojen Kıyısı Platformu Yeşil Hidrojen Üretim Tesisi Projesi”ni 2023 Mayıs ayında başlattık. Projede, ülkemizin en yüksek kapasiteli ilk yerli PEM elektrolizör sisteminin tasarımı, imalatı, montajı ve kurulumu TÜBİTAK MAM tarafından yapılarak minimum 5 Nm³/saat kapasiteli yeşil hidrojen üretim sisteminin saha uygulaması Enerjisa Doğalgaz Güç Santrali’nde gerçekleştirecek ve ülkemiz için örnek bir uygulama hayata geçirilecek.

2023 yılı içinde ülkemizin ilk yerli ve milli merkezi eviricisinin ticarileşme çalışmalarını tamamlayarak enerji depolama kapasiteli 5 MW’lık yeni merkezi eviricinin geliştirme çalışmalarına başladık. Ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarından ele edilecek enerji üretiminin makine öğrenmesi metodları ile tahmin edilmesi için geliştirilen su, rüzgar ve güneş tahmin sistemleri projelerinin 2023 yılı içinde başarıyla çalışmalarına devam etti. Ülkemizin en yüksek kuruluma sahip yenilenebilir enerji kaynağı olan hidroelektrikte kullanılmayan potansiyelin yeşil dönüşüm çerçevesinde şehirlerimize kazandırılması amacıyla başlatılan projelerde iki büyükşehrimizin içme suyu hatlarına insansız çalışan hidro ünite geliştirme çalışmalarında imalat safhasına geçtik. Büyük ölçekli hidroelektrik santral kontrol sistemleri geliştirme projelerimiz kapsamında 150 MW üstü kontrol sistemlerimizi devreye aldık.

TÜBİTAK MAM tarafından 2023 yılı itibariyle tesislerde Temiz Üretim Etütleri yapılarak firmaların mevcut Kaynak Verimliliği tespit edilmekte ve kaynak azaltımına yönelik iyileştirmeler belirleniyor. Bu kapsamda firmaların Yeşil Dönüşüm Yol Haritaları hazırlanıyor.

TÜBİTAK Tarafından Birlikte Geliştirilen Yeşil Teknolojilere Bakış

TÜBİTAK Merkez ve Enstitüleri tarafından yeşil dönüşüme yönelik geliştirilen stratejik teknolojiler bulunuyor. Bu kapsamda 2023 yılı Mart ayında tamamladığımız Proton Elektrolit Membranlı (PEM) Tipi Elektrolizör Geliştirilmesi Projesi ile Türkiye'nin ilk yerli elektrolizör sisteminin tasarım, montaj ve performans testlerini tamamladık. Proje çıktısı olarak geliştirilen 10 kW gücünde ve Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS) 6 olan elektrolizör sistemi önemli yeniliklere imza attı. Kapasite, verim, basınç vb. parametreler açısından ülkemizde geliştirilen ilk sistemdir. Proje kapsamında ülkemizin yeşil hidrojen üretimine yönelik araştırmalara ve uygulamalara öncülük edecek düzeyde başarı elde edildi.

Ülkemiz için stratejik öneme sahip içten yanmalı motor teknolojisinde, TÜRASAŞ ile birlikte raylı araçlar için tamamen yerli olarak tasarlayarak geliştirdiğimiz Özgün Dizel Motor Ailesi ile ülkemizi bir alanda daha dışa bağımlılıktan kurtardık. Geliştirilen özgün motor ailesinin Yeşil Mutabakata uyum için hidrojen ve alternatif enerji kaynakları ile çalışacağı projemize de hız kesmeden devam ediyoruz.

Uluslararası Alanda Daha Sürdürülebilir Gelecek için Çalışıyoruz

Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100’üncü yılında ve TÜBİTAK’ın 60’ıncı yılında daha sürdürülebilir bir geleceğe yönelik çalışmalarımız ile uluslararası düzeyde de öncü oluyoruz. G20 Araştırma ve Yenilik Girişimi Zirvesi’de (RIIG) sürdürülebilir bir geleceğin aktörü olarak Türkiye’yi temsil eden TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal “Tek Dünya, Tek Aile, Tek Gelecek” ilkelerini içeren Araştırma Bakanları Sonuç Bildirgesini güçlü bir şekilde destekledi. Ülkemizin İklim Şurası’nda da yer alan sürdürülebilir enerji için malzeme, döngüsel biyoekonomi, enerji dönüşümü için eko-yenilik ve sürdürülebilir mavi ekonomi alanlarında Ar-Ge ve yenilik tabanlı iş birliğinin teşvik edilmesi memnuniyetle karşılandı.

 

Bir önceki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) 27. Taraflar Konferansı (COP 27) Şarm El-Şeyh Uygulama Planına yansıyan “bilim ve aciliyet” vurgusunun devamında 2023 yılında Dubai’de gerçekleştirilen COP 28 bünyesinde tamamlanan Küresel Durum Değerlendirmesi sürecinin sonucunda 1,5°C hedefinin ulaşılabilir tutulması ve önümüzdeki kritik 10 yılda iklim krizine çözüm bulunması için acil eylem ve desteğe duyulan ihtiyacın önemi bir kez daha vurgulandı. UNFCCC 28. Taraflar Konferansında Türkiye Pavilyonu dahil “Yeşil Devrimde İklim Teknolojileri” odaklı sunum gerçekleştirilen Prof. Dr. Hasan Mandal, küresel iklim krizine çözüm oluşturulabilmesi için birlikte geliştirme ve birlikte başarma yaklaşımının altını çizdi. İklim değişikliği ile mücadele edilebilmesi ve iklim risklerinin azaltılabilmesi için sera gazı salımlarının azaltılabilmesinin önemini ortaya koydu. Ar-Ge ve yenilik odaklı çözümlerin artırılmasında ulusal ve uluslararası işbirliği içeren süreçlerin daha etkili bir şekilde yaygınlaştırılması için TÜBİTAK’ın önemli rolünü ve üstlendiği sorumluluğu paylaştı.

Dünya Endüstriyel ve Teknolojik Araştırma Kuruluşları Birliği (WAITRO)

Dünya Endüstriyel ve Teknolojik Araştırma Kuruluşları Birliği’nin (WAITRO) Başkanlığına seçilen Prof. Dr. Hasan Mandal tarafından 2023 yılı içerisinde önemli adımların atılmasını sağladı. Toplam 65 ülkeden 160 kurum ve kuruluşun üye olduğu WAITRO bünyesinde iklim değişikliği, yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik vurguları yapıldı. Yıl boyu devam eden çeşitli etkinliklerin ardından 92. Yönetim Kurulu Toplantısı ve 26. Bölgesel İrtibat Noktası Toplantısı TÜBİTAK ev sahipliğinde Gebze’de gerçekleşti. Asya-Pasifik, Afrika, Latin Amerika ve Karayipler, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) ve Avrupa olmak üzere 5 bölgenin temsilcilerini de bir araya getiren WAITRO ile bugün ve gelecekteki ortak sorunlara bilim ve teknolojiyle çözüm bulabilme araçları ele alındı. Daha sinerjik bir çalışma düzeninin gerçekleştirilmesi konusunda geleceğe yönelik planlanmalar yapıldı ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın (SKA) kapsamlı olarak tüm bölgelere uygulanabilir olması için yapılması gerekenler üzerinde görüşüldü.

Çevre Dostu, Daha Sürdürülebilir Bir Gelecek için Odaklıyız!

Yeşil dönüşüm odaklı tüm gelişmeler dikkate alındığında 2023 yılı “birlikte geliştirme ve birlikte başarma” odaklı stratejik yaklaşımımızın ulusal ve uluslararası düzeyde güçlendiği önemli bir yıl oldu. İklim değişikliği ile mücadele edilmesi, yeşil teknolojiler ve çevre dostu kalkınma odağında daha sürdürülebilir bir gelecek adına gerekli gelişmeleri 2024 yılında da katlayarak artırmayı hedefliyoruz.

 

TÜBİTAK'ın 2023 yılındaki faaliyetlerini özetleyen videoyu izlemek için lütfen tıklayınız.