Ülkenin bilimsel ve teknolojik gelişimi için nitelikli insan kaynaklarının yetişmesine katkıda bulunmayı ve gençlerin bilimsel meraklarını destekleyerek onları geleceğin bilim insanları ve araştırmacıları olarak yetiştirmeyi hedefleyen TÜBİTAK, burs ve destek programlarıyla 2023 yılında da gençlerimizin yanındaydı.
2023 yılında katılım sağlanan uluslararası ve bölgesel olimpiyatlarda öğrencilerimiz 12 Altın, 35 Gümüş, 28 Bronz ve 4 Mansiyon ödülü olmak üzere toplamda 75 madalya ve 4 Mansiyon ödülü kazanarak ülkemizi gururlandırdılar. Slovenya’da düzenlenen 12. Avrupa Kızlar Matematik Olimpiyatı’nda Türkiye, 2 Altın ve 2 Gümüş madalyayla ülke sıralamasında 2’inci oldu. Bölgesel nitelikteki en prestijli matematik olimpiyatı olan 40. Balkan Matematik Olimpiyatını ülkemiz ev sahipliğinde Antalya’da gerçekleştirdik. Dünyanın en büyük Bilim ve Mühendislik Yarışması ISEF’te 10 lise öğrencimiz ödül aldı. Bilim olimpiyatları programına bu yıl başvuru sayısı 14625 olarak kaydedildi.
3 ayrı TEKNOFEST’te gençlerimizle birlikte dolu dolu zaman geçirmenin keyfini çıkardık
2018’de 1300 kişi TÜBİTAK yarışmalarına başvuruda bulunurken bu sayı 2023’te 13 binlere yükseldi.
2018’de 9 yarışma düzenlenmişken, bu yıl TEKNOFEST’teki 41 yarışmanın 14’ü TÜBİTAK tarafından düzenlendi. Biyoteknoloji İnovasyon Yarışması, Çip Tasarım Yarışması, Dikey İnişli Roket Yarışması, Hyperloop Geliştirme Yarışması, Liseler Arası Efficiency Challange Elektrikli Araç Yarışları, Uluslararası Efficiency Challange Elektrikli Araç Yarışları, Liseler Arası İnsansız Hava Araçları Yarışması, Uluslararası İnsansız Hava Araçları Yarışması, Lise Öğrencileri İklim Değişikliği Araştırma Projeleri Yarışması, Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması, Üniversite Öğrencileri Araştırma Proje Yarışmaları, Ulaşımda Yapay Zeka Yarışması, PARDUS 21 Hata Yakalama ve Öneri Yarışması, Robotaksi-Binek Otonom Araç Yarışması ile gençler bilgi ve becerilerini ortaya koydu.
Son iki yıldır yarışmalarla lise öğrencilerini de kapsayarak geleceğin bilim ve teknoloji yıldızları ile girişimcilerini çığır açıcı alanlarda erken yaşlardan teşvik ediyoruz.
TÜBİTAK, 2023 yılında İstanbul, Ankara ve İzmir’de düzenlenen 3 TEKNOFEST’te de çeşitli etkinlikler ve sergi ürünleriyle birlikte geniş standıyla yer aldı. TÜBİTAK standı 7’den 77’ye her yaş grubundan katılımcıyı ağırladı. Atölye ve bilim şovlarına her yaş grubundan katılımcı ilgi gösterdi. Bu, bilim ve teknoloji kültürünü toplumsal düzeyde de pekiştiriyor.
Yıl boyunca 16.495 Lisans öğrencisine 337,22 milyon TL; 17.274 Lisansüstü öğrencisine 919,53 milyon TL; 4.898 Araştırmacıya 678,07 milyon TL, 39.464'ü yeni olmak üzere 59.023 kişiye 2,3 Milyar TL aktardık.
Ayrıca, popüler bilim yayınları aracılığıyla gençlerin bilime erişimini sağlayan TÜBİTAK, dergi abonelikleri, dijital içerikler ve popüler bilim kitaplarıyla her yaştan okura bilimi ulaştırıyor. Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergileri yaklaşık 3 milyon kişiye ulaştı. Bilim Genç ise
4.900.496 kullanıcı sayısına ulaşarak 8.562.045 sayfa görüntüleme sayısını elde etti. Tüm dijital platformlar 23 milyondan fazla görüntülendi. Bu ilgiye layık olmaya çalışarak yeniliklere açık bir vizyonla çalışmaya devam ediyoruz.
TÜBİTAK insan kaynağı yetiştirme misyonu çerçevesinde İlkokuldan başlayarak tüm yaş gruplarına yönelik destek programları geliştirmeye devam ediyor.
Deneyap Teknoloji Atölyeleri: Gençlerin Teknolojiyle Buluşması
Ülkemizin geleceğini şekillendirecek gençleri bilim ve teknolojiyle buluşturmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı işbirliğiyle hayata geçirilen Deneyap Teknoloji Atölyeleri, gençlerin merakını ve potansiyelini keşfetmek için 81 ilde 100 atölye ile faaliyet gösteriyor. Bu atölyelerde bugüne kadar 17 binden fazla öğrenci eğitim aldı ve 2.700 öğrenci başarıyla mezun oldu.
Deneyap Teknoloji Atölyeleri, milli teknoloji hamlesine katkı sağlayacak gençlerin yetişmesine odaklanarak Tasarım ve Üretim, Robotik, Kodlama, Elektronik Programlama, Yapay Zeka gibi 11 farklı alanda ücretsiz eğitimler sunuyor. Trabzon'daki Şehit Eren Bülbül Gençlik Merkezi'nde ise 87 ortaokul ve 60 lise öğrencisi aktif bir şekilde eğitim alıyor.
TÜBİTAK'ın gençlere yönelik desteği ve fırsatları kapsayan bu programlar, ülkemizin geleceğini şekillendirecek genç beyinlerin bilim ve teknolojiye olan ilgisini artırmayı ve onları geleceğin teknoloji liderleri haline getirmeyi hedefliyor.
Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları Destekleme Programı’nda 1.117 proje desteklenerek yaklaşık
35.000 katılımcıya ulaşıldı.
Yenilikçi Eğitim Uygulamaları Destekleme Programı’nda 219 proje desteklenerek 5.000'in üzerinde katılımcıya ulaşıldı.
TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı’nda 45 binin üzerinde proje/bilim fuarı desteklenerek toplam 27 milyon kişiye ulaşıldı.
4007 Bilim Şenlikleri Destekleme Programı’nda 436 bilim şenliği desteklenerek şenliklere 3.5 milyonun üzerinde katılımcı çekildi.
TÜBİTAK Fen Lisesi
Geleceğin Aziz Sancar’larını yetiştirecek olan TÜBİTAK Fen Lisesinde bu yıl öğrenci sayımız 270’e ulaştı. Burada proje tabanlı eğitim modelini benimsiyoruz. Öğrencilerimizi TÜBİTAK Araştırma Merkezlerinde yürütülen ileri araştırma projeleri ile eşleştiriyoruz. Öğrencilerimiz, Türkiye’nin en iddialı uydu, savunma, haberleşme, raylı ulaşım, enerji, sağlık, gıda ve diğer alanlarındaki projelerde yer alıyorlar.
Öğrencilerimiz Kutuplarda
Bu yıl, TEKNOFEST kapsamında düzenlediğimiz Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması finalistleri arasından seçtiğimiz 3 öğrencimizi Antarktika Bilim Seferi'ne dahil ettik. İlk kez Beyaz kıtada kendi projeleri ile ilgili saha çalışması yürüten öğrenciler, geliştirdikleri "tabiatta hızlıca çözünebilen biyoplastiği yerinde test etme imkanı" buldu. Ayrıca Arktik seferine de bir lise öğrencimiz dahil oldu. Bunu geleneksel hale getiriyoruz. Bu sene yine 3 lise öğrencimizi daha Antarktika Bilim Seferi'ne dahil ediyoruz. Öğrencilerimiz, Biogiyim: Doğadan İlham ile Giyilebilir Teknoloji başlıklı projelerini Antarktika’da deneyimleme fırsatı bulacak.
Gençlerimi yarışmalara her yıl daha da arta bir ilgiyle hazırlanıyor. Lise öğrencileri araştırma projeleri yarışması kapsamında 2023 yılında 27.013 proje başvuru yaparken, Ortaokul öğrencileri araştırma projeleri yarışması 2023 yılı proje başvuru sayısı ise 14.883 oldu. 2242 üniversite öğrencileri araştırma proje yarışmaları için ise 2023 yılında 511 proje başvurdu.
Bilimi Genç Zihinlerle Buluşturmak
TÜBİTAK'ın öncülük ettiği Bilim Söyleşileri, bilim insanlarını öğrencilerle buluşturarak bilim farkındalığını artırmayı hedefliyor. 2023 yılında Türkiye genelinde 81 ilimizde 81 ilde 2 bin 425 söyleşi gerçekleştirdik. Binlerce öğrencimizi bilim insanlarımızla buluşturarak bilimle tanıştırmanın mutluluğunu yaşadık.
Gençlerimiz Ar-Ge süreçlerine dahil oluyor
Genç insan kaynağımızın erken aşamalardan araştırma süreçlerine ve doğrudan Ar-Ge ve yenilik ekosistemimize dahil olmasını oldukça önemsiyoruz. Lisans öğrencilerimize Ar-Ge deneyimi kazandırdığımız Stajyer Araştırmacı Programımız (STAR) ile bugüne kadar 6.060 öğrenci 3.287 araştırma projesinde görev aldı. Toplam 1.410 proje için 4.355 STAR bursiyeri talepleri alındı. Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri ve Sanayiye Yönelik Araştırma Projeleri kapsamında ise rekor başvuru almış bulunuyoruz. 2209 A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programının 2023 yılı 1. Dönemde 9334 başvuru alınırken 2. Dönemde 16.694 başvuru alınmıştır. 2209 B Üniversite Öğrencileri Sanayiye Yönelik Araştırma Projeleri Destekleme Programının 2023 yılı 1. Dönemde 450 başvuru alınırken 2. Dönemde 1.261 başvuru alınmıştır. Böylece 2023 yılı 2. dönemi 2209-A başvurularında 1,8 kat artış, 2209-B başvurularında da 2,8 kat artış elde ettik. Genç insan kaynağımız çözümler odağında “biz de varız” yaklaşımını güçlü bir tutum ile ortaya koyuyor. Doktora öğrencilerinin üniversite-sanayi işbirliği ile yetişmesini ve sanayide istihdam edilmesini de bu amaca özel Sanayi Doktora Programımız ile sağlıyoruz. Sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlarda temel bilimlerden savunma, havacılık, uzay ve bilişim gibi farklı alanlarda toplam 50 farklı üniversite, 2 araştırma altyapısı ve 223 sanayi kuruluşunun ortaklığını içeren 1215 Sanayi Doktora bursiyerimiz üniversite-sanayi işbirliğinde 317 projede yetiştiriliyor.
Uluslararası Lider ve Genç Araştırmacılar Programları ile 201 lider bilim insanı ülkemize geldi. Yürütülen projelerde çoğunluğu doktora ve yüksek lisans öğrencisi 1.258 bursiyer görev alıyor. 81 Ulusal Lider ve Genç Araştırmacımız ise desteklediğimiz projelerini 448 bursiyer ve araştırmacı ile yürütüyor.
Tüm bu gelişmeler birlikte geliştirme odaklı Ar-Ge ve yenilik ekosistemimize genç insan kaynağımızı kazandırıyor.
TÜBİTAK, gençlere ve öğrencilere yönelik destek programları, burslar ve yarışmalarla ülkemizin bilimsel ve teknolojik gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu programlar sayesinde gençlerin bilimsel merakları desteklenmekte ve geleceğin bilim insanları ve araştırmacıları yetiştirilmektedir. 2023 yılındaki başarılar 2024 yılında da katlayarak artırmayı hedefliyoruz.
TÜBİTAK'ın 2023 yılındaki faaliyetlerini özetleyen videoyu izlemek için lütfen tıklayınız.